Powszechną praktyką jest dostarczanie produktów nabywcom z odroczonym terminem płatności. Z tej formy korzystają także restauratorzy.
Wszystko jest proste, gdy mamy do czynienia z klasyczną sprzedażą z odroczoną płatnością bez innych zastrzeżeń. Wówczas towar staje się własnością nabywcy od momentu jego wydania. Sprawa się komplikuje, gdy sprzedający (np. hurtownia spożywcza) zastrzega sobie, że do czasu zapłaty – towar jest jego własnością. Jest to tzw. zastrzeżenie własności rzeczy sprzedanej (sprzedaż na próbę) – opisane w art. 589 i dalszych Kodeksu cywilnego.
Komplikacja jest jeszcze większa, kiedy sprzedawca (np. hurtownia) zastrzega sobie także, że:
– może wyrazić zgodę na sprzedaż niezapłaconego towaru, jednak wówczas konieczne jest dokonanie przez przedsiębiorcę cesji wierzytelności o zapłatę, przysługującej mu względem dalszego nabywcy. Dokonanie takiej cesji wymaga zawsze udziału sprzedawcy. Tutaj może wchodzić w rachubę jedynie odsprzedanie towaru innemu przedsiębiorcy,
– zbycie towaru nieopłaconego na rzecz konsumenta nie leży w interesie sprzedającego i takiej zgody restaurator nie otrzyma.
Zdecydowana większość restauratorów świadczy usługi dla konsumentów. Mając niezapłacony towar, nie mogą więc w takiej sytuacji sprzedać go konsumentowi, gdyż nie dostaną zgody na umowę cesji, której stroną jest konsument.
Pomimo tego, restaurator sprzedaje swojemu klientowi towar należący do kogoś innego. Wystawia fakturę (np. wesele lub spotkanie towarzyskie) albo paragon.
—————-
Powstają zasadne pytania:
– Czy restaurator wystawiając fakturę lub paragon na sprzedaż towaru, do którego nie ma prawa – popełnia jakieś nadużycie prawne/finansowe?
– Czy taka faktura lub paragon są ważne? Czy może jest to poświadczenie nieprawdy?
Jan Wels
Ludwika Stas
foto: Pixabay
________________________________
Aktualizacja: 15 listopada
Wydział Prasowy, Biuro Komunikacji i Promocji Ministerstwa Finansów:
Ministerstwo Finansów informuje, że powyższe zagadnienia nie były przedmiotem analiz. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) również nie odnotował, aby udzielano odpowiedzi na pytania podatników, czy też wydawano interpretacje indywidualne, w których pojawiało się zagadnienie dokumentowania sprzedaży w przypadku zastrzeżenia własności rzeczy sprzedanej.
Dyrektor KIS wskazał natomiast, że pojawiają się pytania dotyczące terminu odliczenia podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów w ramach umowy, w której zawarto klauzulę dotyczącą zastrzeżenia prawa własności do sprzedawanego towaru do czasu jego zapłaty.
Dyrektor KIS udziela wówczas następującej odpowiedzi:
Prawo do odliczenia podatku naliczonego w przypadku nabycia towarów w ramach umowy, w której zawarto klauzulę dotyczącą zastrzeżenia prawa własności do sprzedawanego towaru do czasu jego zapłaty, powstaje z chwilą otrzymania faktury (jeżeli w odniesieniu do tych towarów powstał obowiązek podatkowy, tj. doszło do ich dostawy, a więc przeniesienia prawa do rozporządzania nimi jak właściciel). Podatnik VAT dysponując towarem i fakturą nabywa prawo do rozporządzania i dysponowania towarem jak właściciel – art. 86 ust. 10 i ust. 10b pkt 1 uptu5. Jeżeli nie zrealizuje go w ww. terminie, to prawo do odliczenia przysługuje mu – na zasadach określonych w art. 86 ust. 11 uptu.
Dla celów powstania obowiązku podatkowego dokonanie czynności następuje z chwilą faktycznego jej dokonania, za wyjątkiem przypadków w których przepisy ustawy uptu określają wprost ten moment.
Postanowienia umów cywilnoprawnych o uznaniu dostawy towarów za dokonaną (np. zastrzeżenie prawa własności do czasu zaistnienia danego zdarzenia, w sytuacji gdy towar został już wydany) pozostaje bez znaczenia dla ww. celów, mogą pełnić jedynie funkcję pomocniczą w przypadku zaistnienia wątpliwości – strona 2 broszury „Powstanie obowiązku podatkowego”.
Dodatkowo w broszurze informacyjnej „Zmiany w zakresie określania momentu powstania obowiązku podatkowego w VAT od 1 stycznia 2014 r.” znajduje się przykład dotyczący powstania obowiązku podatkowego w przypadku zastrzeżenia przeniesienia prawa własności dopiero z chwilą zapłaty:
„Podatnik wydaje w 9 stycznia towar nabywcy, z zastrzeżeniem przeniesienia prawa jego własności dopiero z chwilą zapłaty. Nabywca uiszcza płatność dopiero z dniem 3 lutego – obowiązek podatkowy powstanie w dniu 9 stycznia (data przeniesienia prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel), postanowienia cywilnoprawne pozostają bowiem bez wpływu na ten termin”.